Przepyszne jedzenie, liczne miejskie łaźnie, bogate nocne życie z „ruin bars” na czele czy wreszcie zachwycająca architektura to tylko namiastka tego, co może nam zaoferować Budapeszt. Aktualnie jest to jedno z większych miast Unii Europejskiej, o populacji zbliżonej do Warszawy. Idealne miejsce zarówno na krótki city break, jak i dłuższy pobyt, który nie nadwyręży naszych portfeli, gdyż ceny podobne są do tych polskich. W związku z tym przygotowaliśmy dla Was Poradnik Podróżnika o Budapeszcie, z którego dowiecie się masę informacji przydatnych podczas podróży do tego właśnie miasta.
Zasady wjazdu
Do Węgier, które są krajem członkowskim UE i należącym do Strefy Schengen możemy dostać się na podstawie dowodu osobistego czy paszportu.
Co więcej wszystkie obostrzenia związane z koronawirusem zostały dawno zniesione. Oznacza to, że nie trzeba już okazywać certyfikatu potwierdzającego odbycie szczepienia, statusu ozdrowieńca, a także wykonywać testu na obecność COVID-19.
Podróż do Budapesztu
Jakie środki transportu wybrać planując podróż do Budapesztu?
Samolot: Najszybciej do Budapesztu dotrzemy samolotem (podróż, w zależności od miejsca wylotu, trwa 1-1,5 godziny). Tanie linie lotnicze oferują bezpośrednie połączenia z Warszawy, Krakowa i Poznania. Bilety można znaleźć nawet za mniej niż 100 złotych w obie strony! Warto odwiedzić skyscanner.com – bilety często są tam tańsze niż na oficjalnej stronie przewoźnika.
Aby dostać się z lotniska do centrum (przystanek Deák Ferenc tér) za pomocą transportu publicznego, najlepiej będzie wybrać autobus linii 100E (istnieje także linia 200E, jednak aby dotrzeć nią do centrum trzeba dokonać przesiadki). Koszt biletu za przejazd tą linią to 900 Ft.
Autobus: Flixbus posiada sporą siatkę połączeń między polskimi miastami a stolicą Węgier. Czas trasy jest oczywiście dłuższy. Przykładowo, z Krakowa do Budapesztu dojedziemy w ok. 7 godzin, a dokonując rezerwacji odpowiednio wcześniej możemy wykupić przejazd w obie strony za ok. 140 zł.
Pociąg: Istnieje także opcja podróży pociągiem. PKP Intercity ma w swojej ofercie trasy z Warszawy (2 połączenia dziennie, z czego jedno nocne; od ok. 20 euro w jedną stronę), Krakowa i Katowic (od ok. 15 euro w jedną stronę).
Samochód: Na Węgry możemy również wybrać się samochodem. Trzeba mieć jednak na uwadze, że od 27 maja 2022 roku węgierski rząd zatwierdził prawo, zgodnie z którym kierowcy samochodów poruszających się na tablicach innych niż węgierskie, będą musieli zapłacić więcej za paliwo. Maksymalna cena za litr benzyny w tym kraju to 480 forintów (ok. 5,60 zł, najmniej w UE), jednakże od niedawna obowiązuje ona tylko dla mieszkańców Węgier.
Noclegi
Planując podróż do Budapesztu warto wcześniej wyszukać nocleg na popularnych serwisach – airbnb.pl, booking.com i momondo.pl.
Transport w Budapeszcie
Transport publiczny w Budapeszcie funkcjonuje znakomicie, działają tam autobusy, trolejbusy, tramwaje, łodzie, kolej podmiejska oraz metro (pierwsza linia powstała w 1896 roku, jest to drugie najstarsze metro w Europie, zaraz za londyńskim!).
Pojedynczy bilet kosztuje 350 forintów, karnet na 10 przejazdów to koszt 3000 Ft. Będąc w Budapeszcie na dłużej znacznie bardziej opłaca się jednak wykupić tzw. Travelcard, czyli bilet 24-godzinny (1650 Ft), 72- godzinny (4150 Ft) lub 7-dniowy (4950 Ft). Cena biletu dobowego dla grupy do 5 osób to 3300 Ft.
Bilety można zakupić w automatach biletowych, aplikacji Budapest GO lub u kierowcy (wtedy są one nieco droższe, kierowca nie wydaje reszty). Bilety należy skasować tuż po wejściu na pokład lub przed wejściem na stację metra (tam kontrole zdarzają się dosyć często), travelcarda nie trzeba kasować.
Aby skorzystać z autobusu lotniskowego, należy wykupić inny bilet, który kosztuje 900 Ft.
Ceny i płatność w Budapeszcie
Najlepszą opcją płatności jest karta Revolut, dzięki której możecie po najkorzystniejszym kursie wymienić złotówkę na inną walutę, w tym na obowiązującego w Węgrzech forinta. Tamtejszym bankiem, który umożliwia bezprowizyjne wypłacanie gotówki z Revolut jest Unicredit.
Lokalne przysmaki:
langosz – drożdżowe placki smażone na głębokim oleju, najczęściej podawane ze śmietaną i serem (cena – ok. 10-15 zł)
kürtőskalács – znany także jako kołacz, trdelnik, chimney cake; tradycyjne węgierskie ciasto drożdżowe owijane na wałek i pieczone nad żarzącym ogniem, podawane zwykle z cukrem i cynamonem; stoiska z kürtőskalácsami można znaleźć na wielu ulicach Budapesztu ale także na stacjach metra (np. Deák Ferenc tér metróállomás) (cena – nawet od 6 zł)
gulyásleves – zupa gulaszowa na bazie wołowiny, papryki i cebuli, podawana na ostro (ok. 15-20 zł)
pörkölt – to, co u nas znane jest pod pojęciem gulasz, serwowany najczęściej z lanymi kluskami (ok. 25-30 zł)
paprikás – danie podobne do pörkölt, jednakże częściej używa się tu mięsa drobiowego oraz podaje się go ze śmietaną (ok. 25-30 zł)
halászlé – węgierska zupa rybna (ok. 20-25 zł)
bableves – zupa fasolowa (ok. 15 zł)
hortobágyi palacsinta – naleśniki nadziewane mięsem cielęcym, podawane z sosem śmietanowo-pomidorowym (ok. 12-15 zł)
Propozycje restauracji serwujących typowe węgierskie dania:
Lecso Hungarian Fast Food
Pipa étterem
Hungarikum Bisztró
Regős Vendéglő
Paprika Vendéglő
Co zwiedzić? Najważniejsze atrakcje w Budapeszcie
Budynek Parlamentu – potężna, bogato zdobiona, neogotycka budowla. Zachwyca o każdej porze dnia, jednak wieczorem prezentuje się najładniej. To właśnie tam przechowywana jest Korona Świętego Stefana – symbol państwa węgierskiego i insygnium koronacyjne królów. Organizowane są wycieczki z przewodnikiem po wnętrzach Parlamentu w językach: węgierski, angielski, hiszpański, niemiecki, rosyjski i włoski. Warto dokonać rezerwacji minimum 2 tygodnie przed planowanym przyjazd, ponieważ atrakcja ta cieszy się sporą popularnością wśród turystów.
Wzgórze Zamkowe – stąd roztacza się chyba najładniejszy widok na peszteńską część miasta. Oprócz znajdującego się tam Zamku Królewskiego, w którym aktualnie mieści się m.in. Węgierska Galeria Narodowa, warte uwagi są również inne obiekty: Baszta Rybacka, XIX-wieczna twierdza, wybudowana na cześć cechu rybaków, który w średniowieczu bronił tam zamku oraz Kościół Macieja, jedna z koronacyjnych świątyni Węgier, zachwycająca szczególnie swoim dachem. Na Wzgórze można dostać się oczywiście pieszo, ponadto istnieje opcja wjazdu kolejką (Budavári sikló) – cena za bilet pojedynczy 1400 forintów, za bilet w obie strony 2000 forintów (w przypadku dzieci w wieku 3-14 lat cena jest o połowę niższa).
Bazylika św. Stefana – największy kościół Budapesztu. Budowany na przełomie XIX i XX wieku, utrzymany w stylu neorenesansowym. Znajduje się tam najważniejsza węgierska relikwia – prawa dłoń św. Stefana. Wejście do Bazyliki jest płatne, przykładowo, cena biletu dla osoby dorosłej to 1200 forintów.
Wzgórze Gellerta – jest to wzgórze pełne pieszych szlaków, placów zabaw i punktów widokowych na Peszt. Na jego szczycie znajduje się historyczna cytadela oraz Pomnik Wolności, obecnie niestety zamknięte dla zwiedzających z powodu rewitalizacji (stan na czerwiec 2022).
Wyspa Małgorzaty – wyspa położona na Dunaju jest jednym wielkim parkiem, miejscem spotkań mieszkańców miasta. Ponadto, znajduje się tam hotel, hostel, łaźnie, mini zoo, japoński ogród, place zabaw i kilka kawiarni. Połączona z miastem mostem Małgorzaty i mostem Arpada. Po wyspie kursuje autobus, oprócz tego znajdziemy tam 4 stacje rowerów miejskich.
Propozycje wyjazdów
City break
Dzień 1.
Proponuję długi spacer po najważniejszych obiektach w Budapeszcie. Naszą trasę zaczniemy na Deák Ferenc tér – plac znajdujący się w centrum miasta, główny węzeł komunikacyjny, przecinają się tu m.in. linie metra M1 i M2.
Kierujemy się na południe idąc wzdłuż Károly körút. Po drodze naszym oczom ukaże się majestatyczna budowla Wielkiej Synagogi. Jest to największy tego typu obiekt w Europie i 3. na świecie.
Naszym celem jest aktualnie Wielka Hala Targowa (Nagy Vásárcsarnok), do której dostaniemy się podążając dalej na południe, mijając przy tym gmach Muzeum Narodowego. Można tam zakupić artykuły spożywcze (parter), ale też zaopatrzyć się w pamiątki (1. piętro). Nawet jeśli nie planujemy zakupów, to jest to miejsce godne odwiedzenia.
Po wyjściu z Hali Targowej udajmy się na Most Wolności, mamy stamtąd widok na Dunaj i obie części miasta. Obiektem, który mocno rzuca się w oczy jest także Skalna Kaplica. Po wykonaniu paru zdjęć przejdźmy na drugą stronę rzeki. Tam czeka nas wspinaczka na Wzgórze Gellerta. Jest to nie lada wyzwanie, jednakże warto się poświęcić dla tych punktów widokowych. Wejście na sam szczyt jest aktualnie dostępne, aczkolwiek poruszanie się po samej Cytadeli czy podziwianie Pomnika Wolności z bliska jest możliwe z powodu prac renowacyjnych.
Zejdźmy teraz z Wzgórza Gellerta i idąc wzdłuż Dunaju przejdźmy pod Wzgórze Zamkowe. Stamtąd -pieszo bądź Kolejką Zamkową- wdrapmy się na szczyt. Warto spędzić tam dłuższą chwilę, a następnie przejść w stronę placu Świętej Trójcy (Szentháromság tér), gdzie znajdują się Kościół Macieja, Baszta Rybacka czy pomnik św. Stefana. Przepiękne widoki gwarantowane!
Wróćmy na nadbrzeże. W okolicach najsłynniejszego mostu w Budapeszcie – Mostu Łańcuchowego odnajdźmy przystanek tramwajowy. Stamtąd linią 19 lub 41 udajmy się w stronę Wyspy Małgorzaty, dając odpocząć nieco nogom. Po krótkiej przejażdżce wzdłuż Dunaju wysiądźmy na przystanku Margit híd, budai hídfő, skąd na Wyspę jest już blisko. W znajdującym się tam parku zrelaksujmy się nieco przed dalszą wędrówką.
Gdy nasz odpoczynek dobiegnie końca przejdźmy Mostem Małgorzaty na peszteńską stronę miasta. Idąc wzdłuż rzeki dojdziemy w końcu pod gmach Parlamentu. Warto obejść go dookoła, podziwiając jednocześnie jego niesamowitą architekturę. Spod placu Lajosa Kossutha przejdźmy na Plac Wolności (Szabadság tér). Możemy ujrzeć tam Pomnik Bohatera Radzieckiego, a tuż za nim pomnik Ronalda Reagana dla kontrastu.
Kierując się na południe dojdziemy w końcu do momentu, że po naszej lewej stronie pojawi się neorenesansowa budowla – to Bazylika św. Stefana. Robi wrażenie zarówno z zewnątrz, jak i od środka. Cena za wstęp jest nieduża (+/- 15 zł), więc zdecydowanie warto!
Dochodzimy powoli do końca naszej trasy. Świadczyć o tym będzie diabelski młyn ulokowany na Placu Elżbiety (Erzsébet tér). Jest to miejsce wieczornych spotkań mieszkańców, szczególnie młodzieży. Tuż obok niego znajduje się Plac Vörösmarty’ego (Vörösmarty tér), gdzie w okresie świątecznym odbywa się jarmark, jest tam również końcowa stacja metra M1 oraz Deák Ferenc tér, skąd zaczynaliśmy naszą wyprawę.
Po tak męczącym dniu należy się nagroda. Dlatego też sugeruję udać się do jednego z tzw. „ruin bars”. Są to bary o unikalnym stylu i atmosferze, utworzone w, jak sama nazwa wskazuje, „ruinach”, najczęściej starych kamienicach. Idealnym przykładem takiego obiektu jest Szimpla Kert. Innym ciekawym miejscem tego typu jest Red Ruin.
Dzień 2.
Opcji na drugi dzień pobytu w Budapeszcie jest wiele. Jedną z nich jest spacer po Andrássy út, ulicy pełnej restauracji, kawiarni, luksusowych sklepów oraz ambasad. Ciągnie się ona od znanego nam już dobrze Deák Ferenc tér do Placu Bohaterów (Hősök tere), na którym podziwiać możemy 14 posągów ważnych węgierskich postaci historycznych oraz Pomnik Tysiąclecia. Po obu stronach placu stoją dwa neoklasycystyczne muzea – jedno to Pałac Sztuki, a drugie Muzeum Sztuk Pięknych. Tuż za placem roztacza się sporych rozmiarów oraz pełen atrakcji Park Miejski.
Polecam tamtejsze miejskie zoo założone 1866 roku, gdzie można spędzić cały dzień (cena biletu dla dorosłego to 3300 forintów, dla dziecka 2200 forintów; istnieją także bilety rodzinne). Po całodziennym podziwianiu zwierzaków można udać się do znajdującego się naprzeciwko Széchenyi Fürdő – najpopularniejszych łaźni w Budapeszcie. Jeśli komuś brakowałoby wrażeń i chciałby rzucić okiem na cały Budapeszt to w parku pojawiła się stosunkowo niedawno atrakcja idealna – lot balonem widokowym.
Jeśli nie kręci nas klimat zoo to spokojnie znajdziemy dla siebie coś innego. Ciekawą propozycją mogą okazać się muzea takie jak: Flippermúzeum (ogromna kolekcja automatów do gier i stołów do pinballa), Terror Háza (muzeum przedstawiające działanie totalitaryzmów na Węgrzech) czy Zwack Unicum Museum (zwiedzanie fabryki produkującej słynny węgierski likier ziołowy Unicum połączone z degustacją). Na wieczór proponuję wykupienie sobie rejsu po Dunaju – w taki sposób można podziwiać Budapeszt z kompletnie innej perspektywy, polecane szczególnie po zmroku.
Tygodniowy wyjazd
Dzień 1.
Ogólne rozeznanie po mieście, spacer ulicami Pesztu (np. Váci utca, jedna z bardziej znanych), wieczorny drink lub piwo w jednym z „ruin bars”.
Dzień 2.
Buda – zwiedzanie miasta od zachodniej części Dunaju, czyli Wzgórze Gellerta, Zamek Królewski, Baszta Rybacka, Kościół Macieja i okolice.
Dzień 3.
Peszt – część Budapesztu po wschodniej stronie rzeki, tam zobaczymy Parlament, Bazylikę św. Stefana czy Wielką Halę Targową.
Dzień 4.
Parki + termy – chodzi przede wszystkim o Park Miejski, do którego z centrum dostaniemy się idąc wzdłuż Andrássy út (znajdziemy tam m.in. zoo czy zameczek, warto jednak obejść cały park) oraz park na Wyspie Małgorzaty (spore tereny zielone z mini zoo, kilkoma restauracjami i kawiarniami o unikalnym położeniu). Na wieczór proponuję wypoczynek w jednej ze słynnych miejskich łaźni termalnych (osobiście uważam, że najlepszym wyborem będzie Palatinus Strand Baths – w swojej ofercie posiadają dodatkowe normalne baseny oraz zjeżdżalnie, również ceny są bardziej przystępne w porównaniu do tych bardziej znanych obiektów).
Dzień 5.
Szentendre – jest to małe, urocze miasteczko znajdujące się ok. 20 km na północ od Budapesztu. Można się tam dostać za pomocą podmiejskiej kolei (linia H5), która wyrusza ze stacji Batthyány tér. W przypadku ładnej pogody polecam wynajęcie roweru i skorzystanie ze ścieżki rowerowej, która ciągnie się do Szentendre praktycznie wzdłuż Dunaju.
Dzień 6.
Hiking po Buda Hills + kolejka – na przedostatni dzień wyjazdu sugeruję udać się w części miasta położone najbardziej na zachód. Idealne miejsce na piesze wycieczki po górzystych terenach. Znajduje się tam najdłuższa kolej dziecięca, która kursuje między stacjami Hűvösvölgy a Széchenyi-hegy. Do tej pierwszej z miasta dojedziemy np. tramwajem linii 56 lub 61. Ceny za przejazd są bardzo przystępne, warto więc skorzystać a następnie pospacerować nieco napawając się widokami miasta z góry. Wieczorem, w ramach pożegnania z Budapesztem, polecam rejs po Dunaju.
Dzień 7.
Powrót
Ciekawostki i porady
1000 forintów = ok. 12 złotych
Publiczne spożywanie alkoholu na Węgrzech jest legalne, nie należy oczywiście upijać się do nieprzytomności, jednakże nikt nie powinien mieć problemu z piwem na ulicy czy winkiem w parku.
Węgrzy najpierw podają swoje nazwisko, a następnie imię; dlatego też np. na pomniku ujrzymy napis Kossuth Lajos, a nie Lajos Kossuth.
Daty zapisywane są „na odwrót”, tj. RRRR/MM/DD.
Używa się tam zazwyczaj centylitrów i decylitrów jako jednostki objętości (podczas gdy u nas częściej są to mililitry oraz litry).
Stukanie się kuflami podczas wznoszenia toastu może być źle postrzegane – mówi się, że po wydarzeniach Wiosny Ludów, kiedy to węgierskie powstanie zostało brutalnie stłumione przez Austriaków, cesarscy oficerowie w ten sposób celebrowali wygraną nad Węgrami.
Przydatne aplikacje
BudapestGO, menetrend.app – transport publiczny w Budapeszcie
MOL Bubi – rowery miejskie
MÁV – aplikacja węgierskich linii kolejowych
Hol pisiljek? – bardziej w ramach ciekawostki, bo nie zawsze wskazuje prawdziwe informacje; aplikacja pokazuje na mapie darmowe publiczne toalety na Węgrzech, stworzona przez Węgierską Partię Psa o Dwóch Ogonach
Poradnik powstał we współpracy z Bartoszem Mrozkiem
Źródło: podrozezhubertem.pl
PKP SA kilka dni temu ogłosiło przetarg na rozebranie linii kolejowej Świdnica Kraszowice – Jedlina-Zdrój. Decyzja oznaczała koniec marzeń o podróży pociągiem do Zagórza Śląskiego. We wtorek jednak zarząd województwa podjął uchwałę o możliwości przejęcia trzech odcinków linii kolejowej, w tym również tą do Zagórza Śląskiego.
Jednym z głównych celów projektu było kształcenie umiejętności posługiwania się językiem angielskim w praktyce. Uczniowie, którzy wzięli udział w projekcie wzorowo zdali egzamin gimnazjalny z języka angielskiego zarówno na poziomie podstawowym jak i rozszerzonym, osiągając wyniki powyżej średniej wojewódzkiej i tym samym zostawiając daleko w tyle sąsiednie gimnazja. Podczas podsumowania projektu uczniowie opowiadali o tym jak powstała jego idea, przedstawili swoje osiągnięcia oraz omawiali wizyty projektowe w Anglii i na Słowacji. Oprócz prezentacji multimedialnej, zaproszeni goście mogli obejrzeć filmy video z ważniejszych wydarzeń oraz z każdej wizyty partnerskiej. Dokonano również analizy ankiety podsumowującej dwuletnią pracę w projekcie. Ponadto, przedstawiono bogatą kronikę działań uczniów, w której udokumentowano zrealizowane zadania miesiąc po miesiącu.
czytaj więcejOśrodek Enterprise Europe Network przy Dolnośląskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A., wspólnie z Partnerami: Enterprise Europe Network przy Wrocławskim Centrum Transferu Technologii, Agencją Rozwoju Regionalnego ARLEG S.A., Krajowym Punktem Kontaktowym ds. Instrumentów Finansowych Programów Unii Europejskiej w Związku Banków Polskich zaprasza do udziału w konferencji pt. "Wsparcie biznesu z programów UE. Dziś i jutro", odbywającej się w ramach Dolnośląskich spotkań biznesowych.
Konferencja organizowana jest dla przedsiębiorców z województwa dolnośląskiego.
Na konferencji przedsiębiorcy otrzymają informację m.in. na temat:
- dostępnego wsparcia unijnego dla przedsiębiorców
- jedynych bezpłatnych gwarancji inwestycyjnych dla firm
- wsparcia z nowych programów Unii Europejskiej
Dziękujemy Państwu za wszystkie zgłoszenia, które przesłaliście i przynieśliście osobiście do naszej redakcji na kolejną edycję Kryształów i Kamieni. Bardzo cenne były również Państwa wskazówki i uwagi dotyczące poszczególnych nominacji. Faktycznie część z nich ma uzasadnienie.
czytaj więcejSołtysem wsi Niedźwiedzica jest od 15 lat. W lutym 2011r. wybrany został na czwartą kadencję, uzyskując 98% poparcia Zebrania Wiejskiego w wyborach.
czytaj więcej